Twitter zou op het punt staan om een ingrijpende verandering door te voeren: algoritmes gaan voortaan bepalen welke tweets je als gebruiker te zien krijgt. Dat had Twitter veel eerder moeten doen.

Ophef op Twitter over Twitter. Het bedrijf zou binnenkort een Facebook-achtige tijdlijn willen introduceren waarin een rekenmodel de berichten sorteert op relevantie en voorspelt wat de gebruikers het liefst wil zien. Dat melden ingewijden aan BuzzFeed.

Twitter experimenteert hier al een poosje mee en zou de functionaliteit nu naar iedereen uit willen rollen. Hoe dat precies vorm gaat krijgen is nog onduidelijk. Volgens The Verge gaat het om een uitbreiding van de ’terwijl je weg was’-functie, die een jaar geleden werd geïntroduceerd.

Onzeker is of de chronologische volgorde van de tweets, één van de onderscheidende kenmerken van het sociale netwerk sinds het ontstaan in 2006, helemaal wordt geschrapt of als optie blijft bestaan. Het gerucht over het verdwijnen ervan is in ieder geval genoeg om enthousiaste twitteraars de gordijnen in te jagen. De hashtag #RIPTwitter is wereldwijd trending.

Topman Jack Dorsey probeerde de gemoederen te bedaren in een serie tweets. Hij benadrukte dat de realtime ervaring centraal staat bij Twitter. Maar hij ontkende de geruchten over een algoritmische feed niet.

Product nauwelijks veranderd

Hoewel Twitter met het loslaten van de chronologische volgorde hun trouwste fans voor het hoofd stoot, zou de stap niet per se een slechte beslissing zijn. Het bedrijf kan wel een nieuwe impuls gebruiken.

Waar Facebook en Snapchat constant zijn blijven sleutelen aan de gebruikerservaring, is Twitter de laatste jaren stil blijven staan. De dienst is in de kern nauwelijks veranderd. En dat is niet omdat het zo verschrikkelijk goed gaat. Beleggers zijn ontevreden over de vooruitzichten van het verlieslijdende bedrijf: een aandeel Twitter was vrijdag bij het sluiten van de beurs 15,72 dollar waard. Zo laag heeft de koers nog niet gestaan sinds de beursgang eind 2013.

Nauwelijks aanwas nieuwe gebruikers

Grootste pijnpunt is de groei van het aantal maandelijks actieve gebruikers, die achterblijft bij de voorspellingen van analisten. In het derde kwartaal van vorig jaar kwamen er slechts 4 miljoen nieuwe leden bij, 1 procent meer in vergelijking met april, mei en juni.

De toename was volledig te danken aan internationale expansie. In de VS bleef het aantal leden voor het derde kwartaal oprij steken op 66 miljoen. Lees dat nog eens goed: in thuisland Amerika is er per saldo al negen maanden lang geen actieve twitteraar bijgekomen.

Die trend is zorgwekkend. Onder het vijfjarig bewind van de vorige topman Dick Costolo heeft Twitter zijn dienst omgetoverd van een open ecosysteem voor berichten naar een gesloten platform waar het de volledige controle over heeft. Het doel: geld verdienen met het tonen van advertenties. Zeg maar het Facebook-model.

Maar om succesvol te zijn met zo’n advertentiemodel is schaal van cruciaal belang: er moeten genoeg leden zijn om reclame aan te tonen, anders zoeken adverteerders een ander platform. Qua grootte is Twitter in de afgelopen jaren juist voorbijgestreefd door onder meer Instagram, Pinterest en Snapchat. En grote broer Facebook is helemaal buiten bereik, met 1,6 miljard leden.

Beleggers zullen woensdag wederom gespitst zijn op de aanwas van gebruikers bij Twitter, als het bedrijf nabeurs met cijfers over de laatste drie maanden van 2015 komt.

Jack Dorsey, de 'verlosser'

Twitter heeft dus grote moeite om (nieuwe) mensen aan zich te binden. De aanhoudende slechte resultaten kostten Costolo vorige zomer de kop. Na een zoektocht van meer dan 100 dagen werd de ‘verloren zoon’ Jack Dorsey aangesteld als de permanente nieuwe baas van de socialenetwerksite. Hij leidde het bedrijf al eens tussen 2006 en 2008, maar raakte gebrouilleerd met onder meer mede-oprichter Ev Williams en werd min of meer het bedrijf uitgewerkt. Daarop begon hij de betaaldienst Square, waar hij nog steeds aan het roer staat.

Dorsey hakt knopen door. In de vier maanden dat hij de touwtjes definitief in handen heeft, heeft hij meteen zijn stempel op het bedrijf gedrukt. Hij onthulde Twitter Moments, een nieuwe functie die tweets over belangrijke gebeurtenissen toont en waarmee het makkelijker is om nieuws te volgen. Dat moet het sociale netwerk toegankelijker maken.

Daarnaast slankte Dorsey het bedrijf iets af door 336 banen te schrappen en verdeelde hij een derde van zijn aandelen in Twitter over het personeel. En wellicht het belangrijkst: Dorsey gaf aan de relatie te willen verbeteren met software-ontwikkelaars, een groep die Twitter jaren geleden wegjaagde door de toegang tot de stroom aan berichten flink af te knijpen.

Minder storende advertenties

Nu volgt dus wellicht de grootste verandering in jaren: een algoritmische berichtenstroom. Dat is om een tweetal redenen een goed idee.

Als tweets op basis van relevantie worden gesorteerd, is het makkelijker om er gericht advertenties tussen te stoppen. In een chronologische lijst springen gesponsorde tweets er meteen uit - niet altijd op een positieve manier. Vaak staan ze pontificaal boven aan de berichtenstroom of worden ze als eerste getoond bij het zoeken op bepaalde termen. 'Verstopt' in de feed zijn advertenties minder storend en dus effectiever, kijk maar naar Facebook of Instagram.

Minder ruis

Er is nog een groot voordeel: als Twitter's software bepaalt wat mensen zien, is het bedrijf beter in staat ruis te filteren uit de berichtenstroom. Nu doen veeltweeters dat vaak zelf: ze stellen lijsten samen van gebruikers die over bepaalde onderwerpen twitteren, ze filteren de berichten op bepaalde termen waar ze niks over willen lezen (bijvoorbeeld Wie is de Mol) of ze volgen bewust weinig mensen om het overzichtelijk te houden.

Maar dat handmatig sleutelen aan de optimale berichtenstroom is voor veel mensen simpelweg te veel moeite. De overvloed aan informatie en het gebrek aan filtering is voor veel mensen juist een belangrijke reden om te stoppen met Twitter.

Groter publiek aanspreken

Handmatig filteren is slecht schaalbaar. Om een groter publiek aan te spreken, is een algoritmische feed een must. Facebook maakte de omslag in 2010 en kreeg veel kritiek te verduren. Achteraf bleek het de juiste beslissing; het algoritme achter de nieuwsfeed was cruciaal om door te groeien naar de 1,6 miljard leden die de socialenetwerksite van oprichter Mark Zuckerberg inmiddels heeft.

Het is de vraag of het tien jaar oude Twitter op eenzelfde manier door kan stoten naar de miljard leden, iets dat bijna wel moet om mee te kunnen doen in de strijd om advertentiedollars. Volgens één van de grootste aandeelhouders van Twitter, Chris Sacca, hebben 1 miljard gebruikers ooit een account geopend en zijn nooit meer teruggekomen. Rampzalig, want het is veel moeilijker om iemand voor de tweede keer te overtuigen iets te proberen.

Misschien heeft Twitter, na jaren van intern gekissebis over de te voeren strategie, wel zijn kans verkeken.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl